Tôn Vũ sau khi phụ tá Ngô Vương, đã lần lượt giúp nước Ngô đại thắng trong hai lần tiến công nước Sở, đánh chiếm được Thư Thành, rồi lại công chiếm được Tiềm Thành và Lục Thành. Năm 509 trước công nguyên, quan Lệnh doãn nước Sở là Nang Ngoã, đã dẫn đại quân tấn công nước Ngô, nhưng đã bị Tôn Vũ đánh bại. Tôn Vũ và Ngũ Tử Tư tâu với Ngô Vương: Lệnh doãn nước Sở là một người tham lam, nhưng chúng ta phải đợi cho hắn hoành hành, đến mức mà ở nước Sở ‘dân chúng phản đối, thân tín quay lưng’, khi nước Ngô xuất binh thì có thể trong lần là diệt được Sở. Tức là sẽ cần đợi, lần chờ đợi này kéo dài 3 năm.
Tôn Vũ để lại cho hậu thế quyển Tôn Tử binh pháp, vốn được xưng là “thủy tổ của binh thư”. Tuy là chuyên gia quân sự, nhưng thái độ của ông đối với chiến tranh lại vô cùng cẩn thận, chủ trương là kết thúc chiến tranh nhanh chóng và giảm thiểu giết chóc. Lấy “không chiến mà khuất phục binh người” là cảnh giới tối cao của chiến tranh. Ông đề xuất một bộ sách hệ thống lý luận chiến tranh hoàn chỉnh, nhưng ông lại nói: trên chiến trường là thiên biến vạn hoá, là phải căn cứ địa thế mà bố trí. “Vì địch mà biến hoá nên giành thắng lợi” mới là dụng binh như Thần.
Mặc dù Tôn Tử binh pháp ảnh hưởng rất lớn đến hậu thế, nhưng trong “Sử ký – Tôn Tử Ngô khởi liệt truyện”, những ghi chép về Tôn Tử lại không chi tiết như vậy. Chủ yếu ghi lại một câu chuyện rất nổi tiếng gọi là “Mĩ Cơ diễn trận”.
Khi ấy, Ngô Vương Hạp Lư trước khi gặp Tôn Tử, đã đọc qua mười ba thiên binh pháp của ông. Hạp Lư nói với Tôn Tử:
– Ta thấy trong binh pháp của khanh có tài thông Trời thấu đất, nhưng quốc gia ta nhỏ như vậy, nhân khẩu ít như vậy, làm sao đây?
Tôn Tử nói:
– Dùng binh pháp của thần không chỉ đàn ông ra trận chiến đấu rất dũng cảm, mà ngay cả một người phụ nữ cũng có thể trở thành một chiến binh.
Hạp Lư cười ha ha thật lớn:
– Nữ nhân làm sao mà đánh trận được?
Tôn Tử nói:
– Hãy cho thần thử một chút.
Hạp Lư bèn lấy 300 cung nữ của ông giao cho Tôn Tử, lấy hai mĩ nhân mà ông yêu nhất làm đội trưởng, để cho Tôn Tử huấn luyện.
Ngày hôm đó, các mĩ nhân đều mang y phục của binh sĩ, choàng áo giáp, đầu đội mũ trụ dành cho binh sĩ. Tôn Tử bắt đầu giải thích quân kỷ và bố trí nhiệm vụ cho từng người. Ông nói:
– Khi mới bắt đầu, các ngươi đều phải ngồi xuống. Sau tiếng trống thứ nhất, toàn bộ đều đứng lên. Sau tiếng trống thứ hai, đội bên trái quay phía phải, đội bên phải quay phía trái. Khi đến hồi trống thứ ba, phải làm được giống như đang giao chiến.
Sau đó, ông hỏi các cung nữ của Hạp Lư là họ có hiểu không. Bọn họ nói đều hiểu rồi.
Tôn Tử bắt đầu dặn bảo quan đánh trống. Sau tiếng trống thứ nhất, những cung nữ này có người đứng có người ngồi, có người còn ngồi xổm ở đó. Tôn Tử bèn nói:
– Lần thứ nhất nếu các người không nghe quân lệnh thì thuộc về “hiệu lệnh chưa rõ”, chính là chủ tướng không nói rõ mệnh lệnh cho các vị. Hiện tại ta lại nói lại một lần nữa.
Sau đó, ông lại dặn dò quan đánh trống thật kỹ.
Tiếng trống thứ nhất, các cung nữ đều đứng lên. Khi nghe tiếng trống thứ hai, các cung nữ đó cảm thấy rất mắc cười, mọi người cười ngặt nghẽo, có người lại còn ngồi xổm trên đất, có người bò đến bên người khác mà chọc ghẹo, sau đó cười nghiêng ngả.
Tôn Tử tức giận, râu tóc dựng lên, đẩy quan đánh trống sang bên cạnh, tự mình cầm dùi trống bắt đầu đánh, nhưng các cung nữ vẫn cười như cũ. Tôn Vũ quát một tiếng:
– Người chấp pháp trong quân ở đâu?
Người chấp pháp chạy đến trước mặt Tôn Vũ rồi quỳ xuống. Tôn Vũ hỏi:
– Nếu không tuân theo quân kỷ, nên xử lý ra sao?.
Người chấp pháp nói:
– Nên trảm!
Tôn Vũ nói:
– 300 cung nữ không thể đều giết, vậy lấy hai người đội trưởng chém đi.
Binh sĩ lập tức bắt hai đội trưởng trói lại. Bấy giờ Ngô Vương Hạp Lư ngồi trên đài, xa xa nhìn Tôn Vũ huấn luyện những cung nữ của mình. Khi thấy hai đội trưởng bị trói lại, đó chính là hai vị ái phi mà ông thích nhất. Ngô vương giật bắn mình, lập tức phái Bá Bĩ cầm phù tiết của quân vương, cưỡi ngựa chạy vội đến trước mặt Tôn Vũ, truyền đạt mệnh lệnh của Ngô Vương.
Trong phù tiết, Hạp Lư nói:
– Đây là hai mỹ nữ ta yêu nhất, không có họ ta ăn cơm không nổi, ngủ cũng không được, hy vọng tướng quân có thể thả họ ra.
Mặc dù giọng điệu của Ngô vương có phần năn nỉ và thỉnh cầu như vậy. Nhưng Tôn Tử nói:
– Thân phận hiện tại của thần là tướng quân lãnh binh bên ngoài. “Tướng ở ngoài, quân lệnh có chỗ không cần tuân”, nên phải tôn trọng binh kỷ. Trảm!
Thế là cả trường huấn luyện đều im phăng phắc. Các cung nữ lần đầu thấy cảnh máu chảy, sợ đến mức tim đập chân run.
Hai mỹ nhân tức khắc bị trảm. Tôn Vũ lại chọn ra hai người khác làm đội trưởng, sau đó giải thích hiệu lệnh lần nữa. Khi diễn tập lại, các cung nữ đã bị làm cho sợ đến thất sắc, đều răm rắp tuân theo chỉ lệnh của Tôn Vũ một cách rất quy củ. Ngoài ra, họ tiến thoái rất có nguyên tắc, khi đi đều theo lộ tuyến mà Tôn Vũ hoạch định, một chút cũng không sai.
Tôn Vũ đến trước mặt Hạp Lư nói:
– Binh sĩ đã huấn luyện xong rồi. Khi này, dù bảo đến nơi nước sôi lửa bỏng họ cũng không dám chối từ.
Hạp Lư phiền muộn trả lời:
– Tướng quân đi nghỉ ngơi đi.
Vì Tôn Vũ đã trảm hai mỹ nhân của ông, cho nên Hạp Lư cũng rất hậm hực.
Lúc này, Ngũ Tử Tư khuyên Ngô Vương rằng:
– Đại vương, quốc gia chúng ta nhỏ thế này, nếu quân đội kỷ luật không nghiêm, không thể dùng thân khiển tay, dùng tay khiển ngón, thì quân đội ta không thể chiến đấu nổi. Chưa nói chuyện đánh Sở, dù gặp bất kỳ chư hầu nào ta cũng đều không thể thắng.
Hạp Lư cũng mau chóng hiểu đạo lý này, thế là ông đem toàn bộ quân đội giao cấp cho Tôn Vũ.
Câu chuyện tiếp theo diễn ra như thế nào, chúng tôi sẽ kể tiếp trong tập sau. Cảm ơn các bạn đã theo dõi video này, xin chào tạm biệt và hẹn gặp lại.